De kroon op haar loopbaan, zo typeert Marianne Griffioen Buiteneiland. Als hoofdontwerper landschap en openbare ruimte van de gemeente Amsterdam ontwierp Griffioen tussen 2019 en 2023 de hoofdstructuur van de toekomstige groene buitenpost van IJburg fase 2. Een ontwerp in gezamenlijkheid, onderstreept Griffioen: “Met een fijn team van stedenbouwers, landschapsarchitecten, ecologen, hydrologen, planologen en civiel technici werd Buiteneiland wat het nu is: 42 hectare groen vrijgespeeld voor natuur, cultuur en sport. Voor de bewoners van IJburg maar ook voor alle andere mensen in de stad.”
Griffioen ziet Buiteneiland als een exponent van de veranderingen die zich tijdens haar loopbaan voltrokken: “De waardering voor groen en landschap is heel groot geworden. Buiteneiland is wat dat betreft exemplarisch. Je kunt er bijna niet meer van openbare ruimte spreken, eerder van een natuur- en parklandschap. Amsterdam streeft naar de koppeling van groen en landschap nabij de stad aan het cultuurlandschap van de stad zelf. Ook wat dat betreft is Buiteneiland representatief. Het is topnatuur op drie kwartier fietsen van topcultuur. Buiteneiland heeft alles in zich om straks voor de stad van evenveel belang te worden als het Vondelpark en het Amsterdamse Bos.”

In 2001 trad Marianne Griffioen aan bij de gemeente Amsterdam. Zij ging aan de slag bij DRO OGS (team openbare ruimte, groen en stadsecologie): “In het team werkten ontwerpers met een groene en met een stenige achtergrond samen met de stadsecologen. Het was de omslag naar integraal ontwerpen - samen met planoloog, stedenbouwer, ecoloog, beplantingsdeskundige en beheerder - die ik al had leren kennen bij de plannen voor de openbare ruimte en het groen van vinexwijk Getsewoud in Nieuw-Vennep.”
In dat cluster van disciplines bedeelt Griffioen de ontwerpers van de openbare ruimte een heldere eigen rol toe: “Onze rol is het ruimtelijk vertalen van de papieren doelstellingen. Wat is belangrijk en wat kun je een plek geven? Dat is ons ambacht: de slag van abstracte eisen naar iets dat concreet aanwezig is. Wij ontwerpen wat altijd publiek blijft - voor àlle mensen en niet voor één groep.”
Dat laatste is niet nieuw, stelt Griffioen: “Jane Jacobs zag dat ook al zo. Maar nu ga ik wel op heel hoge schouders staan. Jacobs had een kien oog voor de gebruikers van de stad en diversiteit, voor gemengd gebruik.” Dat mengen noemt Griffioen een grote opgave: “In de stedelijke ruimte is het zoeken naar ruimte. We moeten naar dubbelgebruik, combineren, stapelen.”

Werken bij de Amsterdamse DRO was voor Marianne Griffioen ook de kennismaking met beleid als hulpmiddel om lange lijnen te herstellen. Die aanpak zie je terug in de Singelparkzone, vertelt Griffioen: “Iedereen was het er in 2001 over eens; we gaan dit als één ontwerp aanpakken. De kwaliteit van de Singelparkzone was groot; bomen, water. Maar veel ruimte was in gebruik voor parkeren. De inzet van het ontwerp was: de auto’s uit het straatbeeld en een wandelprofiel onder de bomen.”

Het werd een herinrichting met een lange adem, geruggesteund door uitgestippeld beleid. Griffioen: “Het duurde jaren voordat de garages onder de Singelgracht en de Boerenwetering waren gebouwd waarmee het parkeren kon worden verplaatst. Pas nú is er meer ruimte voor voetgangers en groen. En dankzij een recente update van de Nota Singelgrachtzone wordt onder de bomen veel meer groen toegevoegd. Een mooie eigentijdse ontwikkeling. Zo konden we in de Singelgrachtzone ook voldoen aan de nieuwste harde doelstellingen op papier; klimaatproof zijn – als antwoord op wateroverlast en hittestress – en bijdragen aan de biodiversiteit door plek te bieden aan insecten.”

Op Centrumeiland pasten Marianne Griffioen en haar collega’s de allernieuwste ideeën over openbare ruimte toe: “De openbare ruimte is er benaderd als weefsel, als plek in een stedelijke setting. Een verkavelingsstudie leidde tot een schuifpuzzel van bouwblokken. Zo ontstond veel ruimte voor groen en pleinen - niet in lange smalle stroken, maar als cluster van open plekken met gecombineerde functies: groenstructuur, wateropvang, ruimte voor spelen en ontmoeten. We dagen de bewoners uit om deze clusters te verbinden met groene gevels en daken.” Dankzij de grotere maat kan het groen op Centrumeiland ook in open grond staan: “En dat betekent: grotere bomen.”

Gevraagd naar de toekomst van de openbare ruimte en het vakgebied, noemt Marianne Griffioen het sterk houden van de integriteit van het vak: “Aan de grote opgaven zoals klimaat en de groeiende ongelijkheid kunnen wij met onze kennis een belangrijke bijdrage leveren.”